Auteur: Monique

Bureau Lente als extern assessor BKE bij HZ University of Applied Sciences

De afgelopen weken is er veel gezegd en geschreven over het CGI (Criterium Gericht Interview) als onderdeel van de praktijkexamens in het mbo. En over de specifieke vaardigheden die je daarvoor moet ontwikkelen. We hebben er zelfs een videootje van gemaakt.

We trainen beoordelaars op het afnemen van CGI’s, maar afgelopen week was ik ook zelf weer aan de beurt om het CGI te gebruiken. In dit geval een hele dag, als extern assessor bij HZ University of Applied Sciences. En ik merkte weer opnieuw dat het afnemen van een CGI een vaardigheid is. En bij online afname komt daar dan nog eens een dimensie bij.

Pressure Cooker cursus BKE
Het proces HZ University of Applied Sciences ziet er in grote lijnen als volgt uit: de deelnemer volgt eerst de Pressure Cooker cursus BKE. In twee dagen wordt keihard gewerkt om alle in’s en out’s van de toetscyclus te leren doorgronden. De deelnemers gaan actief aan de slag met een toets die voor hen relevant is, dus tijdens het CGI komen er veel verschillende toetsvormen voorbij. Het loopt uiteen van een kennistoets tot assessment of beroepsopdracht in de praktijk, of een onderzoek met verslaglegging en/of presentatie. Bij deze cursus ontwikkelen de deelnemers dan een portfolio waarmee ze hun toetsbekwaamheid aantonen.

Werkwijze CGI
Ik start altijd met het doorlezen van het portfolio en koppel dit aan het beoordellingsmodel BKE van HZ University of Applied Sciences. Omdat ik zelf ook BKE trainingen verzorg en het beoordelingsmodel BKE van al vaker heb gebruikt, weet ik goed waar ik op moet letten. In de kantlijn schrijf ik mijn vragen voor het CGI. Dit kunnen zowel verdiepende vragen zijn maar ook vragen ter verduidelijking of een combinatie ervan. Het mooie van de beoordeling van de toetsbekwaamheid BKE bij HZ University of Applied Sciences is dat deze is gebaseeerd op de combinatie portfolio en CGI. De kandidaat wordt niet enkel op het portfolio beoordeeld maar op het geheel van portfolio en gesprek. Het gesprek dient daarom ook goed te worden gevoerd én te worden voorbereid door mij als assessor.

Doel van het gesprek
Als assessor is het belangrijk goed voor ogen te houden wat het doel is van het gesprek. In dit geval gaat het erom om enerzijds de kandidaat te beoordelen op het doorlopen van de toetscyclus en te achterhalen of de kandidaat in staat is om het geleerde verder uit te bouwen in de toekomst. Is helder wat de volgende stap is en wat gaat de kandidaat doen met bijvoorbeeld punten die niet correct waren?

Online CGI
In het pre-corona tijdperk reisde ik af naar Vlissingen zodat de gesprekken face-to-face konden worden afgenomen. De afgelopen weken (maart en april 2020) heb ik de gesprekken gevoerd via MS Teams. Ook dat gaat goed; met name omdat de gesprekken 1-op-1 zijn, kan het verschil beperkt blijven. Ook merk je dat mensen inmiddels al wat vetrouwder beginnen te raken met online meetings, en hoe daarmee om te gaan.

Wél anders zijn de start en afsluiting. Ik check vooraf altijd of iedereen ook bij de documenten kan. Ik heb meerdere monitors: een voor Teams en een voor alle documenten. We checken even geluid en beeld. En gaan dan van start.

De afronding is ook anders omdat normaal gesproken de kandidaat even uit de ruimte gaat zodat ik de beoordeling in kan vullen. Nu zet ik het beeld en geluid uit en vraag dat de kandidaat ook te doen. Zodat het net is alsof ik iemand weer de ruimte binnen kan laten gaan door de video en geluid weer aan te zetten. We zwaaien naar elkaar als het afscheid definitief is.

In het gesprek ben ik nu alerter op gezichtsuitdrukkingen van de kandidaat, terwijl anders de gehele lichaamstaal meespeelt. Daarnaast is interruptie nu iets om goed op te letten, het is bijvoorbeeld lastiger om iemand te onderbreken. Ik beweeg dan bewust wat meer zodat de kandidaat ziet dat het wel genoeg is. Aan de andere kant biedt online ook wel voordelen voor de interviewer. Juist omdat het door elkaar heen praten online zo onplezierig is, heb je ook minder de (natuurlijke) neiging dat te doen. Je luistert dus automatisch meer naar de kandidaat.

Omdat de CGI juist op belangrijke onderdelen van je verlangt dat je afwijkt van wat sociaal wenselijk is in normale gesprekken – zoals spiegelen, knikken, aanvullen, bevestigen – blijkt de online vorm daarbij een prima hulpmiddel om die neigingen te onderdrukken. De gespreksdiscipline van online sluit prima aan bij die van CGI. Is het toch nog ergens goed voor, die online meetings. 😉

Kortom: onze cursus BKE bij HZ University of Applied Sciences laat zien dat online CGI’s prima kunnen in deze corona-periode, mits je je goed voorbereidt en de essentiële elementen beheerst.

Inmiddels heb ik bij HZ University of Applied Sciences al veel gesprekken gevoerd als assessor BKE en wat me altijd weer opvalt is dat nagenoeg iedereen veel heeft geleerd van de cursus en het toepassen ervan op een eigen toets. Naast dit directe leereffect ontstaan er ook ideeën voor het onderwijs in relatie tot toetsing en wordt er binnen de teams veel gesproken over toetsing en de plaats ervan in het onderwijs. Het ‘constructive alignment’ gaat zo altijd onderdeel uitmaken van het denken over toetsen. Deelnemers waarderen het gesprek over hun portfolio maar maken daarbij ook vaak notities.

Hiermee wordt het gesprek dus niet alleen een beoordeling en check maar krijgt het ook waarde voor de kandidaat. Niet alleen feedback maar ook feedforward!

‘Onder druk wordt alles vloeibaar’. Een van de klassieke tegeltjeswijsheden uit de managementliteratuur waarvan we nu in de coronacrisis opeens zelf aan den lijve kunnen ervaren of dat inderdaad zo is. En of dat wel positief uitwerkt …

Neem nu de examinering in het mbo. Onder druk van de coronacrisis, gesloten scholen, verboden groepsbijeenkomsten en de anderhalve-meter educatie, zijn in heel Nederland de mbo’s hard aan het werk om de examinering van hun studenten zo goed mogelijk te organiseren. Belangrijke leidraad hierbij zijn het ‘Servicedocument mbo-aanpak Coronavirus COVID-19’ en de Handreiking Verantwoord Diplomabesluit van het Ministerie van OCW en de MBO Raad.

Civiele waarde diploma
Duidelijke richtlijnen, waarbij het opvalt dat het belang van de civiele waarde van het diploma voorop blijft staan. Het is een goed uitgangspunt dat als er aangepast dient te worden geëxamineerd, je altijd rekening moet houden met:

• De beschrijving van de werkprocessen en kerntaken in het kwalificatiedossier. Worden er aanpassingen gedaan in het exameninstrument op kennis, vaardigheden en houding (gedrag), dan moet dat ook in het aangepaste exameninstrument tot een vergelijkbaar oordeel leiden.
• De aanpassing moet doeltreffend zijn: geschikt en noodzakelijk.
• Als het exameninstrument is ingekocht, stem dan de wijzigingen af met de leverancier.

Dat betekent dat er ruimte is om te kiezen voor alternatieve manieren van examineren, maar nog steeds wel binnen grenzen (als het gaat om instellingsexamens zoals praktijkexamens en mondelinge examens). Zo kan er voor worden gekozen om:

• het examen te laten plaatsvinden op school in een simulatie in plaats van op het leerbedrijf. 
• het examen met fictieve opdrachten in te vullen in plaats van in/met echte situaties.
• het examen te laten plaatsvinden in het leerbedrijf, waarbij (essentiële delen) van het examen worden opgenomen (video) in plaats van dat een assessor vanuit school aanwezig is. 
• Het examen online op afstand te laten plaatsvinden. 
• Het examen op te nemen met een geluids-/video-opname als bewijs.

In alle gevallen geldt dat het alternatieve examen, kwalitatief aan de eisen moet voldoen. Lukt dat niet, dan resteert alleen een uitstel van het desbetreffende examen. 

Gelukkig hebben scholen ook tot 1 januari 2021 de tijd gekregen om studenten het diploma te laten behalen. De aangepaste examens moeten wel weer officieel worden vastgesteld door de examencommissie. En de examencommissie blijft nog steeds verantwoordelijk voor de kwaliteitsborging. De commissie dient dus altijd te kunnen onderbouwen waarom voor een bepaalde alternatieve vorm van examinering is gekozen.

Eerder behaalde resultaten tellen mee
Er is nog een andere grote verandering ten opzichte van de huidige kwaliteitseisen in de examinering. Scholen mogen nu ook eerder behaalde resultaten mee laten tellen die tijdens de opleiding zijn opgebouwd. Dat betekent dat:

• de betrokken onderwijsteams goed moeten onderbouwen of aan de vereiste beheersing is voldaan.
• het Onderwijs en Examenreglement wordt aangepast. Altijd geldt dat de student geen nadeel mag ondervinden van de aanpassingen.

Betrouwbaar examineren met Criterium Gericht Interview (CGI)
Wat bij aangepaste examinering belangrijk blijft, is om zo objectief mogelijk te beoordelen. Denk hierbij bijvoorbeeld aan de inzet van twee beoordelaars. Ook weegt de deskundigheid van de beoordelaars nu zwaarder dan ooit.

Stel bijvoorbeeld dat de beoordelaar betrokken was bij de afname en beoordeling van de proeve van bekwaamheid in de praktijk. En deze vorm is niet meer uitvoerbaar. Als alternatief gaat de student dan een portfolio samenstellen en er wordt aanvullend een CGI gevoerd door de beoordelaar. Dan ligt hier wel een uitdaging: want hoe geef je de beoordelaar nu de zekerheid dat deze dit op de juiste manier uitvoert en vervolgens ook nog eens op de juiste wijze tot een oordeel kan komen? Er van uitgaande dat er een aangepast exameninstrument is.

Onze ervaring is dat het betrouwbaar afnemen van een CGI nog niet zo eenvoudig is. Het is ook een instrument waar nog niet alle beoordelaars even bekwaam in zijn, of zich even vertrouwd mee voelen. Het is een vaardigheid die zich vooral laat aanleren door het te doen en te oefenen. Het CGI kan overigens uitstekend online worden afgenomen. Juist in deze tijd is het belangrijk dat dit op de juiste wijze wordt gedaan, met oog voor de student en de toch al lastige en onzekere positie waarin deze zich bevindt, en met het oog op de civiele waarde van het diploma.

Online training: Beoordelen tijdens het CGI
Gaan uw beoordelaars binnenkort aan de slag met het afnemen en beoordelen tijdens het CGI?  Online of op locatie? Bureau Lente traint deze vaardigheid nu ook online via een tool naar keuze (bijvoorbeeld MS-Teams, Jitsi, Zoom).  Neem contact met ons op om de mogelijkheden en data te bespreken. We helpen graag om ook in deze tijd zo betrouwbaar mogelijk en met kwaliteit te examineren!

A small step for mankind, maar een grote stap voor Bureau Lente: vrijdag 3 april gaven we onze eerste officiële online-training. Het betrof het tweede dagdeel van de Training Basiskwalificatie Examinering (BKE) voor schoolopleiders van Driestar Educatief. Deze schoolopleiders zijn als examinator bij de pabo o.m. actief bij de praktijkbeoordeling van de pabo-studenten die een les verzorgen in taal of rekenen. 

Fysieke cursus nu online
Het is van groot belang dat de toekomstige examinatoren allemaal op dezelfde wijze een assessment en een portfolio beoordelen. Om dit te bereiken volgen zij een cursus van in totaal vier dagdelen van elk 3,5 uur. Dit betreffende dagdeel was ook al verzorgd op 13 maart 2020, precies tijdens de start van de coronacrisis. Om die reden waren er van de 23 deelnemers toen helaas 10 afwezig. Driestar Educatief hecht belang aan het goed laten uitvoeren van de beoordelingen in de praktijk en heeft daarom besloten voor die groep alsnog een online live training te laten verzorgen. Zodat de beoordelingen, die hopelijk vanaf mei tot de zomervakantie toch nog gaan plaatsvinden, goed kunnen worden uitgevoerd.

Vooraf spelregels vaststellen
Vanaf half negen ’s morgens druppelden ze binnen, de in totaal tien deelnemers. Bewust eerder dan het afgesproken starttijdstip van 9:00 uur, om er met elkaar voor te kunnen zorgen dat alles technisch optimaal functioneerde, en om iedereen even aan de nieuwe opzet te laten werken.

Bij het inloggen zaten wij al klaar om de deelnemers te verwelkomen, zodat eventuele inlogproblemen – al dan niet telefonisch – snel konden worden opgelost. Ook hadden we Zoom zo ingericht, gebruikmakend van een veilige log-in procedure en met heldere afspraken over het gebruik van de gegevens, dat we een veilige besloten cursusomgeving konden aanbieden.  

Juist met videoconferencing-systemen als Zoom, Jitsi en Teams is het van belang vooraf even het systeem met elkaar door te nemen en spelregels af te spreken. Daarna hebben we direct een oefening gedaan zodat de deelnemers ervaarden hoe het opsplitsen in breakout-rooms voelde en de daaropvolgende plenaire terugkoppeling. Ook oefenden we het gebruik van hand opsteken, een pretiige manier van aandacht vragen, omdat alle deelnemers in beeld waren.

Annelies Kraaiveld, Manager opleiding pabo “Fijn dat Bureau Lente op zo’n korte termijn de training wist om te zetten in een online variant mét behoud van het door ons gewenste maatwerk en ruimte voor interactie en vragen.”

Trainingsdoelen behaald
Uiteindelijk hebben we de hele training inhoudelijk identiek aan de training van 13 maart kunnen verzorgen, inclusief het individueel werken, in kleine groepen discussiëren en vergelijken, en plenair vragen stellen en met elkaar bespreken. De interactie tussen de deelnemers van de groep onderling, en tussen hen en de trainers, bleek prima te werken en we konden alle gewenste onderdelen binnen de geplande tijd voltooien.

Dit smaakt naar meer en er staan al een aantal andere online live-trainingen in de planning. Wat ons betreft een prima alternatief in deze periode, om zonder enig kwaliteitsverlies de kennis en vaardigheden van assessoren, examinatoren,examencommissies en andere rollen in toetsing en examinering op peil te brengen of houden en in te spelen op de veranderende situaties.