De laatste jaren zien we dat veel onderwijsorganisaties in het hbo bij het ontwikkelen van een nieuw curriculum het accent verleggen van het denken in leerdoelen en competenties naar het formuleren van leeruitkomsten. Bureau Lente helpt hen hierbij.
Leerdoelen en competenties
Een leerdoel geeft aan wat je wilt bereiken met het onderwijs en kan zowel betrekking hebben op kennis, op een vaardigheid of op een gewenste houding. Daarbij beschrijft het vaak hoe de studenten zich dit eigen moeten maken en hoe zij het bewijs moeten leveren. Combinaties van vaardigheden, kennis en houdingen, worden ook wel omschreven als competenties.
Leeruitkomsten
Een leeruitkomst is het meetbare resultaat van leerervaringen waarmee je kunt vaststellen tot op welk niveau een bepaalde competentie is gevormd of verbeterd. Het toont wat de leerling kan doen als resultaat van wat hij/zij heeft geleerd.
Leeruitkomsten gaan dus over daadwerkelijk getoonde resultaten en zijn gekoppeld aan toetsen in plaats van aan lessen. Omdat het bij leeruitkomsten gaat om het resultaat en niet om de manier waarop dit wordt bereikt biedt het gebruik van leeruitkomsten meer ruimte voor andere leerervaringen, eventueel opgedaan buiten de school. Hiermee sluit het beter aan op de actuele behoefte aan meer maatwerk binnen het onderwijs.
Landelijke Opleidingscompetenties
Dat zoveel scholen nu bezig zijn met het ontwerpen van nieuwe curricula heeft onder meer te maken met de loco’s, de landelijke opleidingscompetenties. Daarvan mogen scholen 30% zelf invullen. En dat is natuurlijk interessant want met die 30% kun je je als opleiding onderscheiden van de andere opleidingen. In plaats van een opleiding communicatie – waarvan er in Nederland wel meer dan tien aangeboden worden – bied je bijvoorbeeld een opleiding digitale communicatie, of social media communicatie.
En het bij het opzetten daarvan spelen de leeruitkomsten een steeds grotere rol.
Want wat voor mensen willen de opleiding nu eigenlijk afleveren. Als de opleiding echt specialisten op dit terrein wil afleveren, moeten ze ook leeruitkomsten formuleren die zulke mensen opleveren. Die leeruitkomsten geven feitelijk handen en voeten aan de competenties. Ze moeten dan ook zo geformuleerd zijn dat elke lezer meteen een beeld heeft van datgene wat iemand dan kan.
Die leeruitkomsten doen dus meerdere dingen:
- Ze geven richting aan je onderwijs, want dat is waar je naar toe gaat.
- Ze laten de student zien waar hij of zij naartoe beweegt, en
- Ze laten zien hoe de uitkomsten aansluiten op het beroepenveld.
En dan zo geformuleerd en opgezet dat het toekomstbestendig is en dat het beroepenveld zich ook herkent in die leeruitkomsten.
Relaties tussen competenties en Leeruitkomsten
Bij het formuleren van die leeruitkomsten is het van groot belang om te kijken naar de relaties tussen de competenties. Alles wat je belangrijk vindt moet je erin terug kunnen zien. Bijvoorbeeld in de vorm van een matrijs. Je begint met het definiëren van de leeruitkomsten op het hoogste niveau en dan vertaal je die terug naar leeruitkomsten op de lagere niveaus en zo bouw je een samenhangend curriculum op.
Wij helpen opleidingen bij het formuleren van de leeruitkomsten. Daarbij focussen we ons vooral op de manier van aanpakken en de eisen en criteria waaraan goede werkbare en meetbare leeruitkomsten moeten voldoen. Want alles wat je formuleert moet ook te meten zijn. En daarbij checken we steeds of alles wat er staat ook klopt en dat de leeruituitkomsten voor de verschillende leerjaren een logisch geheel vormen.
