Transformeer je Onderwijs met Effectieve Peerfeedback

De afgelopen maanden ben ik helemaal ondergedompeld in mijn afstudeerthesis (master Onderwijswetenschappen aan de OU) en eet, droom en denk ik bijna alleen nog maar aan peerfeedback 😊. Peerfeedback is een zeer waardevol en krachtig leermiddel, mits effectief ingezet. Het is belangrijk om feedback in het algemeen en peerfeedback in het bijzonder veel meer te zien als een proces dan een product. Peerfeedback is een dynamisch proces dat gericht is op het transformeren van het leerproces van studenten (Winstone & Carless, 2020).

Van onschatbare waarde voor de leerprestaties

Effectieve peerfeedback heeft bewezen van onschatbare waarde te zijn voor de leerprestaties van studenten. Het biedt niet alleen een fris perspectief vanuit de medestudenten, maar stimuleert ook een actieve betrokkenheid bij het leerproces. Maar waar docenten nog regelmatig tegenaan lopen: het effectief implementeren van peerfeedback is nog best een uitdaging.

Uitdagingen

Een van de grootste uitdagingen is het feit dat studenten peerfeedback vaak onvoldoende waarderen, ondanks de overduidelijke voordelen. Dit komt vaak doordat peerfeedback nog lang niet altijd effectief ingezet wordt. Daarom heb ik, met als mijn onderzoek als fundament, voor mijn werk bij Bureau Lente, de training ‘de PeerfeedbackMaster’ ontwikkeld. Deze training biedt docenten handvatten om hun peerfeedbackproces zo effectief mogelijk in te zetten. In de training maken docenten een ontwerp dat direct in het eigen onderwijs is in te zetten.

Eerste resultaten

Verschillende docenten van verschillende hogescholen doen mee aan mijn onderzoek en uit de eerste resultaten die nu binnenkomen, is al te zien dat het goed inrichten van een effectief peerfeedback zijn vruchten afwerpt en studenten peerfeedback niet alleen meer waarderen, maar zich ook hebben verbeterd in bijvoorbeeld kritisch denken en het inzetten van sociale vaardigheden. Ook de deelnemende docenten zijn heel positief over hun nieuwe peerfeedbackproces en merken dat studenten niet alleen beter worden in peerfeedback geven en ontvangen, maar ook dat de kwaliteit van hun werk enorm verbeterd.

Het is zo leuk om te zien dat iets wat ik zelf vanuit mijn onderzoek ontwikkeld heb, zo positief ontvangen wordt door docenten én studenten!

Wat kun je verwachten als PeerfeedbackMaster in spe:

Vaardigheden voor peerfeedback: je leert strategieën voor het inrichten van een effectief peerfeedbackproces, en je ontvangt praktische tips en tools om peerfeedback in je onderwijspraktijk te integreren.

Interactieve sessies: je werkt en spart samen met collega’s om peerfeedback in de praktijk van de opleiding te brengen.

Onderzoeksgedreven benadering: onze training is gebaseerd op de nieuwste wetenschappelijke inzichten en best practices.

Omarming van peerfeedback: de training geeft daarbij niet alleen handvatten, maar helpt ook om een cultuur te creëren waarin peerfeedback wordt omarmd.

Mijn onderzoek loopt nog het gehele schooljaar, dus de meeste resultaten moeten nog binnenkomen, maar ik verwacht dat ook deze veelal positief zullen zijn. Ik hou jullie op de hoogte!

Wij zoeken mensen die het mbo en hbo willen helpen talenten tot bloei te laten komen! 

Bij Bureau Lente zijn we ervan overtuigd dat goed en toegankelijk onderwijs een basisvoorwaarde is om het talent van jonge mensen tot bloei te laten komen. Daarom zetten wij ons elke dag met hart en ziel in om professionals in het onderwijs te ondersteunen in hun ambitie studenten zo goed mogelijk op te leiden en zich te laten ontwikkelen tot volwassen vakmensen.

Wij zijn onderwijskundigen, trainers en adviseurs en gespecialiseerd op het gebied van toetsing en examinering in met name mbo en hbo. Een breed en gevarieerd werkveld; dynamisch, afwisselend en uitdagend.

Never a dull moment. Wij komen over de vloer bij mbo’s en hbo’s in heel Nederland. Van Groningen tot en met Vlissingen en van Den Helder tot en met Maastricht. 

Steeds wisselende leuke, dankbare, uitdagende en inhoudelijke projecten, met de leukste en meest gedreven klantcontacten die je je kunt wensen.

Want wát is nou leuker dan andere mensen beter maken in hun werk? En talenten te laten bloeien? En hoe leuk is het om te werken met een compact en professioneel team en in een stimulerende en enthousiasmerende werkomgeving? Soms op kantoor, soms thuis, en natuurlijk vaak bij onze klanten.

Inmiddels werken we voor zo’n veertig van de leukste en beste onderwijsorganisaties van Nederland, in mbo en hbo.

Vragen we dan heel veel van je?

Nou, vooral enthousiasme, gedrevenheid en een gedeelde visie op onderwijs en onderwijsontwikkeling. Daarnaast is ervaring natuurlijk altijd mooi meegenomen. Bijvoorbeeld als trainer van groepen, of als onderwijskundige in de begeleiding van teams.

Ook voor startende trainers en onderwijskundigen
Ook voor net startende onderwijskundigen hebben we plaats, zeker als ze het in zich hebben om uit te groeien tot de best denkbare trainers en adviseurs op het gebied van onderwijs, toetsen en examineren! Mensen die goed kunnen luisteren naar de vragen van de klant en die vragen dan kunnen omzetten in een training of begeleidingstraject op maat. Want wij geloven in maatwerk. En daarom geloven onze klanten in ons. 

Solliciteren?
Herken je je in het geschetste beeld? Word je ook enthousiast waar wij enthousiast van worden? Dan moeten we vooral een keer samen koffiedrinken.

Kun je meteen ons toffe kantoor in Culemborg eens zien! Mail ons een korte video-pitch waarin je kort aangeeft wie je bent en waarom deze vacature je aanspreekt. Voor vragen over de inhoud van de vacature kun je ook altijd even telefonisch of per mail contact opnemen met Jeanne Hup (0628918797)

Omarm de speelse geest

De kracht van het spel bij de implementatie van een onderwijs- en toetsvisie

Met verschillende docententeams ontwikkelen wij regelmatig nieuwe onderwijs– en toetsvisies. Bij het ontwikkelen van een visie, is het van groot belang dat de visie breed gedragen wordt en dat de inhoud voor een groot deel ontstaat door de input van docenten, diegenen die de onderwijs- en toetsvisie ook gaan uitvoeren. Toch horen wij ook andere verhalen: niets is zo demotiverend als een over de schutting gegooide onderwijs- of toetsvisie met in de mail de boodschap: ‘Dit is vanaf nu onze visie, pas het toe in je eigen onderwijs en laat het maar weten als je nog vragen over de visie hebt’. En toch zien we dat nog wel regelmatig voorbijkomen. Dat kan veel beter en vooral: veel leuker en speelser!

Internaliseren van een visie

Het lezen van een visie is één ding, maar het internaliseren ervan is een hele andere uitdaging. Om bij deze uitdaging te helpen, spelen wij graag met docententeams het Grote Bureau Lente Visie Spel: een kwartetspel waarin belangrijke elementen van de visie deels zijn uitgewerkt en deels door de spelers zelf kunnen worden ingevuld. De onderwijs- of toetsvisie wordt in grof concept door een groepje docenten (en Bureau Lente als projectbegeleider) ontwikkeld en het idee is dat dit grove concept bij docenten terecht komt zodat zij er niet alleen feedback en input op kunnen geven, maar ook aan de inhoud kunnen bijdragen. Het betrekken van het gehele docententeam doen wij dus met ons Grote Bureau Lente Visie Spel dat voor ieder docententeam volledig op maat is gemaakt. Met dit spel wordt het mogelijk complexe (en minder complexe) elementen uit de visie met elkaar te delen en ideeën uit te wisselen om die visie ook werkelijk in het eigen onderwijs of de eigen toetsing te implementeren.

Spel is brandstof voor ons lerende brein – leren gebeurt door te spelen. En spelen is bij uitstek geschikt om complexe problemen te bespreken en op te lossen. En het implementeren van visies, dat hoort wel bij de ‘complexere problemen’ 😊

Een voorbeeld uit een onderwijsvisie:de (concept)onderwijsvisie benadrukt dat goede feedback van essentieel belang is en dat alle docenten daarom superdupergoed feedback moeten geven. Dat feedback belangrijk is, staat als een paal boven water, maar de concrete invulling en toepassing hiervan in het onderwijs, blijft vaak in nevelen gehuld. In het Grote Bureau Lente Visie Spel is daarom ‘Feedback’ als een van de kwartetsetjes opgenomen en zijn er vier kaarten te verzamelen die allemaal iets zeggen over effectieve feedback. Elk setje kaarten beschrijft verschillende manieren om feedback effectief in te richten, met daarbij concrete voorbeelden die docenten direct in hun eigen lessen in kunnen zetten. Wie een kwartetkaart bemachtigt, bedenkt met het kwartetteam nog een praktisch voorbeeld.

En dan een voorbeeld uit een toetsvisie: de (concept)toetsvisie geeft, aansluitend op de onderwijsvisie van de opleiding, aan dat het belangrijk is dat studenten creatief zijn. Creativiteit en toetsing klinkt sommigen in de oren als een tegenstelling, maar dat hoeft niet zo te zijn. Maar je moet wel met elkaar bedenken hoe toetsing dan creativiteit uit kan lokken, en dat zie je juist vaak weer niet in de visie terug: HOE DAN? ‘Creativiteit’ is daarom een van de kwartetsets. De set bestaat uit vier concrete voorbeelden hoe creativiteit door toetsing bevorderd kan worden. En bij iedere kaart bedenkt het team weer zelf een concreet voorbeeld.

De meest indrukwekkende, waardevolle, creatieve, praktische voorbeelden worden opgenomen in de visie, om zo ook een breder draagvlak voor de visie te creëren.

Deze speelse aanpak stimuleert inhoudelijke discussies en prikkelt de creatieve geest om nog meer praktische ideeën te genereren. En uit eigen ervaring weten we dat dit werkt! Spelen lokt een onderzoekende en nieuwsgierige houding en een playful mind uit en door te spelen begint het brein te verdiepen en relaties te leggen. In een omgeving waar ruimte is voor nieuwsgierigheid en het verkennen van onontdekte mogelijkheden, ontwikkelen docenten niet alleen hun vaardigheden, maar ook een dieper begrip van bepaalde concepten. Door de speelruimte te omarmen, boren we de creativiteit aan die nodig is om de uitdagingen van het (nieuw te implementeren) onderwijs en toetsing aan te gaan. Daarom omarmen wij de speelse geest als een waardevolle bondgenoot om toetsing en onderwijs nog verder te verbeteren!

Geslaagd!

Als je je, zoals ik, elke dag zakelijk bezighoudt met examinering en toetsing, dan ontwikkel je een professionele afstand tot het onderwerp. Je objectiveert en denkt vooral in termen van processen, structuren, handboeken, criteria, controles en verantwoording. Op zich prima, maar hierdoor zou je wel eens kunnen vergeten hoe verschrikkelijk belangrijk zo’n examen is voor de direct betrokkenen: de leerlingen. Rationeel weten we dat wel, maar emotioneel?

De afgelopen weken had ik het ‘genoegen’ om het examentraject weer eens van de andere kant mee te maken. Niet bij een cursus voor mezelf, maar als moeder van een Vwo-leerling. En dat is nog veel erger dan wanneer je het zelf ondergaat. Je kunt er namelijk helemaal niets aan doen en kunt alleen maar vaststellen dat de emoties alle kanten op stuiteren en dat het ‘E-woord’ het gezin gedurende minimaal anderhalve maand domineert. En, zoals het een goed thriller betaamt, spannend tot het eind.

Een week geleden zaten we dan ook in grote spanning; zou ze geslaagd zijn? Moet ze een herkansing?

En om 16.41 uur kwam dan eindelijk het verlossende woord en kon de vlag uit. Mijn jongste dochter bleek geslaagd! En, erg belangrijk voor haar, met geen enkele onvoldoende op haar cijferlijst. En toch al die stress dus …

Ik kon weer eens aan den lijve ervaren hoeveel er dus afhangt van zo’n examen. Het verschil tussen een jaar overdoen of – in haar geval – de vrijheid om nu een tussenjaar te doen, met veel ontdekken, ervaren en leren, in de vorm van werken en backpacken.

Met zoveel leerlingen voor wie er zoveel op het spel staat, kun je het belang van een goede examenorganisatie nauwelijks overschatten.  Al door het jaar heen moeten alle tentamens goed georganiseerd en gedocumenteerd zijn, procedures moeten helder zijn voor zowel leerlingen, ouders als docenten. Criteria moeten helder zijn, evenals timing. En ook eventuele bezwaarprocedures. Het lijkt gelukkig op veel scholen bijna ‘vanzelf’ te gaan, maar er wordt achter de schermen vaak heel professioneel aan gewerkt. Pas als het misgaat, zoals dit jaar bij het Calvijn College, blijkt dat het allemaal niet helemaal vanzelfsprekend is.

Ik weet weer even heel goed waar ik het allemaal voor doe.

Leerzaam dus. Maar blij dat we er vanaf zijn. Dit wil je niet al te vaak doen … 😉

 

Yes! Handboek Examinering is af! En nu …?

Sinds enige tijd kom ik als adviseur bij een mbo-instelling die de kaders van de examinering heeft aangepast om het beter te laten aansluiten bij de landelijke eisen. Dat betekent dat de organisatiestructuur nu duidelijker in beeld is gebracht en dat het Handboek Examinering geheel opnieuw is geschreven. So far so good!

Papier is geduldig
We zien helaas vaak dat een Handboek Examinering met de beste bedoelingen is geschreven maar vervolgens een papieren tijger wordt en ongebruikt in een la verdwijnt. Deze mbo-instelling wil dit absoluut voorkomen. Het Handboek is geschreven als naslagwerk voor de verschillende actoren. Dat betekent dat naast beschrijvingen van de organisatiestructuur, een organogram met daarin duidelijk onderscheid tussen zorgen en borgen, ook stroomschema’s van examenprocessen zijn opgenomen. Deze examenprocessen zijn verder geconcretiseerd in zgn. werkinstructies. Als examen-actor kan je het Handboek Examinering naslaan op het examenproces waar je bij betrokken bent en vervolgens zien waar je staat in het proces, wat je taken zijn en welke hulpmiddelen je kunt (of soms moet) gebruiken. We zijn nu bijna op het punt dat het af is. Er ligt hier dus binnenkort een prachtig Handboek Examinering (inclusief werkinstructies) waaraan heel hard gewerkt is, dat voorgelegd en besproken is met diverse groepen, het akkoord heeft  van de examencommissie én is vastgesteld door het CvB. Maar dan?

Doorpakken
Als je echt wilt zorgen dat je Handboek een levend en nuttig document wordt dan kun je niet vroeg genoeg beginnen met het nadenken over en werken aan de implementatie. Hoe faciliteer je de onderwijsteams in het gebruik ervan? Een mooi eerste stap is: vier het succes en deel de informatie met de onderwijsteams. Organiseer bijvoorbeeld een feestelijke studiedag rondom examinering. Laat onderwijsteams nadenken over de verschillende stroomschema’s en hun taken erin. En er met elkaar over praten. Het Handboek Examinering zou hun leven makkelijker moeten maken en vragen wegnemen. Het moet hún levende document worden. Dus moeten ze het ook als hún document zien. Zo kun je eenheid binnen de onderwijsinstelling creëren zonder de eigenheid van de diverse opleidingen en locaties in de weg te zitten. En ga je samen voor een waardevol diploma. Consistent en steeds opnieuw.

Steekproef praktijkbeoordeling examinering mbo

Het is een drukke tijd in mbo-examenland, voor studenten, beoordelaars én examencommissies. Er staat nogal wat op het spel, voor heel veel studenten, dus alles moet vlekkeloos verlopen.

Steekproef
Examencommissies zijn gelukkig inmiddels goed doordrongen van de wettelijke eis dat zij de examenkwaliteit moeten borgen (zie WEB art. 7.4.5a/ WHW 7.12c) en daarmee dus goed zicht hebben op afname en beoordeling.

We krijgen nog wel vaak vragen over wat een examencommissie nou moet doen als het gaat om het afnemen van de steekproef van de praktijkbeoordeling. Allereerst: het is niet verplicht om een steekproef te doen. De wet zegt alleen dat de examencommissie de kwaliteit van examinering moet borgen. Ga dus eerst na waarom je een steekproef wil doen. Zijn er geen andere manieren waarop je grip krijgt op de kwaliteit? Denk bijvoorbeeld aan analyseren van zelfevaluaties beoordelaars of gebruik maken van studentevaluaties.

Toch zien we dat er veel steekproeven worden uitgevoerd, met name bij praktijkbeoordelingen (onder meer van proeves van bekwaamheden, assessments en vaardigheidsexamens). En hier is dat zeker een goed plan! Want juist omdat het in de praktijk wordt geëxamineerd, heb je er minder zicht op als examencommissie. Door een steekproef uit te voeren krijg je dus grip op de examenkwaliteit. So far, so good.

Maar wat ga je dan doen tijdens die steekproef? Denk daar goed over na en zorg dat de steekproef-uitvoerders (vaak leden van een examencommissie) genoeg handvatten hebben waarmee ze de steekproef kunnen uitvoeren. Moet je kijken of de praktijkbeoordelaar op de juiste wijze beoordeeld? Moet je de examensetting beoordelen? Moet je schaduw-beoordelen?

Zin en onzin van een steekproef
Toen we onlangs ergens werden ingehuurd om een steekproef af te nemen, bleek dit helaas mosterd na de maaltijd. Het formulier dat we meekregen was bedoeld om de beoordelaar te observeren tijdens het afnemen van een CGI en daarmee iets te kunnen onderzoeken over afname condities en de deskundigheid van de beoordelaar. Een heel goed formulier, fijn in gebruik! We kwamen echter terecht in een afsluitend gesprek tussen de student en de beoordelaar waarin deze vooral complimenten gaf aan de student en tips voor de toekomst. Dat was een fijne afsluiting voor de student, maar de steekproef op die locatie was niet meer uit te voeren. Je hebt niet de informatie gekregen die zinvol is voor de examencommissie als het gaat om het borgen van examenkwaliteit.

Dus als je er eenmaal zeker van bent dat de steekproef een goed instrument is, zorg dan voor een correcte planning én zorg ervoor dat de betrokkenen ook weten wat de steekproef-uitvoerder komt doen.

Druk, druk, druk
Drukke tijden voor examencommissies als het gaat om het borgen van de kwaliteit van afname en beoordelen. Handen tekort? Wij komen u graag ondersteunen! In het mbo én het hoger onderwijs.